Fransa'ya turist olarak ilk adimimi attigimda anladim: Ben sato gezmeye bayiliyorum.
Hatta iddia ediyorum; benim yas grubumdaki hiçbir Fransiz, benim kadar sato gezmemistir, gormemistir.
Gezip gordugum, hikayesini dinledigim, tarihin derinliklerine aktigim, orada yasamis her kimligin hayatina, o donemin içine girdigim, bilgiyle, duyguyla, coskuyla doldugum butun o satolar...
Tabi o zamanlar blog yoktu.
Ne meshur Fontainebleau satosunu yazdim, ne Versailles'i, ne Versailles'in onu ornek alarak yapildigi, asil orginali dillere destan Vaux le Vicompte satosunu, ne Compiègne, ne Azay-le Rideau, ne Chambord, ne Vilandry satosunu... Bu liste boyle saymakla bitmez; uzar gider (henuz) yazmadigim satolar...
Simdi içimden bir ses diyor ki; atla git her hafta sonu, tekrar gez onceden gordugun butun satolari. Ve yaz.
Içimdeki ses yine diyor ki: "Yine de yazabilirsin. Elinde resimlerin var. Zehir gibi hiçbirseyi unutmayan hafizan var, kayitlidir sende hâlâ satolara dair her ayrinti."
O da olur. Belki bir ara toparlarim hepsini... Ama once, bu hafta sonu ziyaret ettigim satolar var.
Bu hafta sonu Fransa'nin en sevdigim, en turistik bolgelerinden Loire bolgesindeki Amboise sehrine gittik. Loire bolgesi, adini nehrinden alan ve etrafina sagli sollu kurulmus Loire satolariyla unlu bir bolge.
CHATEAU de CHENONCEAU : Le chateau des dames (hanimlar satosu)
Suphesiz Loire Nehri'nin en ihtisamli, en bilinen, en gezilen satosu
16. yuzyilda insa edilmis bir ortaçag satosu: Chateau de Chenonceau.
Benim bu uçuncu gezisim, her gezdigimde yine buyuleniyorum, yine oylece bakakaliyorum.
Loire Nehri'nin kollarindan le Cher uzerine kurulmus muazzam bir sato.
Bu satoda hep kadinlar oturmus, satoya kadinlar bakmis, eklemis, gelistirmis ve bu guzellik kadinlar sayesinde ayakta kalmis.
II. Henri, Catherine de Médicis ve Diane de Poitiers: Uç kisi, bir ask...
Bu uçluyu satolari gezenler bilir. Onlar her yerdeler. Hiçbir yerden iz birakmadan, bas harflerinden olusan sembolu bir yerlere kazimadan geçmemisler.
Bu asagida gordugunuz sembol, Fransiz tarihine kazinmis sembollerden biridir. Hemen her yere girmistir.
Catherine de Médicis'nin C'si
II. Henri'nin H'si
Diane de Poitiers'nin D'si
Içiçe. Bir ask, uç kisi...
Favori kadinina hediye olarak bu muhtesem sato...
Diane de Poitiers, II. Henri'nin herkesçe bilinen, mesru ve favori metresidir. II. Henri'den yasça epey buyuk olmasina ragmen kralin gonlunu çalmistir.
II. Henri ise bu en sevdigi kadinina suyun uzerine kurulmus bu guzel satoyu hediye eder ve Diane de Poitiers Chenonceau Satosu'nda yasamaya baslar.
Diane de Poitiers'nin odasindan bir goruntu
Bu sirada
II. Henri, Floransa'da gelin gelen
Catherine de Médicis ile evlenir.
II. Henri ve Catherine de Médicis ise, sadece krallarin yasamis oldugu gerçek bir Kraliyet Satosu olan, yine ayni bolgedeki Amboise Satosu'na yerlesir.
(Amboise Satosu, gururla soylemek isterim ki; benim evlendigim satodur. Bunu, bir dahaki yaziya sakliyorum efendim.)
Ne diyorduk evet, II. Henri ve Catherine de Médicis Amboise Satosu'na yerlesir.
Aradan zaman geçer ve II. Henri vefat eder. Ve kraliyet yetkileri karisi Catherine de Médicis'ye geçer.
Ipler Catherine de Médicis'nin eline geçince...
II. Henri'nin olumunun hemen ardindan, hiçbir zaman Diane de Poitiers'nin varligini ve mesrulugunu kaldiramamis olan Catherine de Médicis derhal Chenonceau Satosu'na gider. Burada hemen kendi yatak odasini ve çalisma odasini kurar. Diane de Potiers'nin kenardaki sazlikta yuruyus ve av yapabilmek için kurmus oldugu koprunun uzerine kat çikar ve buyuk bir davet ve resepsiyon salonu kurar.
Ve son olarak ta Diane de Poitiers'yi Chenonceau Satosu'ndan gonderir.
Diane de Poitiers'yi, II. Henri'ye duydugu saygidan, asil bir davranisla, yine bir satoya yerlestririr.
Chateau de Chaumont.
Ve Diane de Poitiers omrunun geri kalan kismini bu satoda geçirecektir.
Catherine de Médicis: Italyan hanimefendisi
Catherine de Médicis'nin o zamanki Fransiz Kulturu'ne kattiklari yadsinacak gibi degildir.
Bir kere o zamanlar Fransiz Kultur'unde bulunmayan sofra duzeni, sofra adabi, çatal kasik tutma, bir asil gibi yemek yeme tarzi Catherine de Médicis ile gelmistir.
Floransa'dan çeyiz olarak getirdigi ronesans donemi mobilyalari olsun, mutfakta, yemegin sicakligini daha iyi muhafaza ettigi için kullanilmasini ongordugu bakir araç-gereçler olsun, taze çiçekler olsun onunla gelmis yeniliklerdir.
Catherine de Médicis II. Henri tarafindan mutlu edilememis bir kadindir. Ve bunu kendisini suçlayan bir yaziyla herkese duyurmak ister. Bu yazi bugun Chenonceau Satosundaki galeride sergilenmektedir. Sizler için yazinin Ingilizce çevirisini fotografladim.
Chenonceau Satosu daha sonra çok el degistirir. Ama son sahipleri bildigimiz bir isim. MENIER Ailesi. Cikolataci Le Menier...
Simone Menier hemsiredir. Ve 1. Dunya Savasi sirasinda, satonun suyun uzerindeki uzun bir koridor seklindeki "Galeries" denilen bolumunu hastane olarak kullanilmak uzere yaralilara açar.
Yine bir kadin, yine satoya dair bir yenilik...
Yolunuz Fransa'ya duserse, orta Fransa tarafinda Loire Nehri satolarini gezmenizi ve sadece tek seçim sansiniz varsa Chenonceau Satosu'nu gezmenizi kat-i surette tavsiye ederim.
Chateau d'Amboise
Chateau de Chaumont: Boyle surgune can kurban
Chateau de Chenonceau: Hanimefendiler Satosu
