Ağzımızdan çıkanı kulağımız duysun.

İnsanların konuşurken, kendilerini ifade ederken kullandıkları kelimelere dikkat ediyorum bir süredir.

Zira sürekli olarak seçtiğimiz kelimeler kim olduğumuzu belirler.

Yaşadığımız bir tecrübeyi, ya da hayattaki çıkarımlarımızı, ya da en basit bir fikri, bir olayı anlatırken iyi seçtiğimiz etkin kelimeler en güçlendirici duygularımızı harekete geçirirken, kötü seçtiğimiz kelimeler de bizi bir o kadar hızlı bir biçimde çökertir.

Çoğumuz kullandığımız kelimeleri bilinçli olarak seçmeyiz, düşünce akışımıza göre kullanırız...
Kullandığımız kelimeler nasıl düşündüğümüzü gösterir.
Ve onları yapıcı kelimelerden seçerek düşünce biçimimizi belirleyebiliriz.
Alışkanlıkla seçtiğimiz kelimelerin yaşadığımız tecrübeyi direk etkilediğini anlamayız çoğu zaman.
Ve bir tecrübeyi dile getirirken kullandığımız kelimeleri değiştirerek o tecrübeyi dahi değiştirebiliriz.

Örneğin, "olağanüstü" bir tecrübeyi "çok iyiydi" diye tarif edersek, o tecrübenin o zengin dokusu düzleşir, seçtiğimiz kelime yüzünden sıradan, sınırlı bir hal alır.

Kelime dağarcığı zengin ve güçlü insanların ruhsal yaşamları da aynı oranda zengin ve renklidir.

Sürekli olarak, bilinçli ya da bilinçsizce kullandığımız olumsuz içerikli kelimeler olumsuz duygusal yoğunluğumuzu arttırır, enerjimizi düşürür ve bizi güçsüzleştirir.

Robin Williams şöyle demişti bir filminde:

"Kim ne derse desin, fikirler ve kelimeler dünyayı değiştirir."

Kelimeler yalnız duygu ve düşünce yaratmaz. Eylem de yaratır.

Olumsuz bir duyguyu ya da tecrübeyi ifade ederken kullandığımız kelimeler eğer yapıcıysa o tecrübenin bizde bıraktığı izler; çıkardığımız derslere, öğrendiklerimize, kendimize kattıklarımıza ve daha fazla büyümek için yolumuza tutulan ışığa dönüşür. Hatta o kötü deneyim iyi ki başımıza geldi diye sevinebiliriz.

Çok sinirlendiğimiz veya hayal kırıklığına uğradığımız bir meseleyi hangi kelimelerle ifade edebiliriz ?
Öfkeden kudurdum. Çileden çıktım. İçim ezildi. Kan beynime sıçradı....

Halbuki "Biraz kızdım" veya "Bozuldum" dersek bu kötü tecrübenin etkisini katmer katmer azaltmış olmaz myız? Duygularımızı dile getirirken kullandığımız kelimeler aslında o ana kadar nasıl hissettiğinden tam da emin olamayan duygularımıza bir yön vermez mi? Verir.

Zorluk şurda: Bütün duygularımız bir sıvı gibi huniden geçip tarafımızdan kelime kalıplarına boşaltılıyor. Ve o kalıplar bizim hayat tecrübemizi belirliyor.
Mesela her olumsuz duyguyu "öfkeli", "üzgün", "pişman", "rezil olmuş", "başarısız", "kırılmış" olarak kelime kalıplarına dökmeye başladığımız zaman hissettiğimiz de tamamen bu oluyor.
Yani "biraz zorlayıcı" olan birşey kullandığımız kelime sayesinde "yıkıcı, çökertici" olabiliyor.

Herkes aynı tecrübeleri yaşıyor. Herkes aynı duyguları tadıyor. Ama onları sınıflandırış ve ifade ediş biçimimiz bizim tecrübemizin ta kendisi oluyor.
Kullandığımız kelime yaşadığımız tecrübenin şiddetini belirliyor.
Ve o kelimeleri değiştirmekle yaşadığımız tecrübeyi değiştirebiliriz.

Bu konuda bir araştırma yazısı okudum. Çok enteresan, olumsuz duyguları ifade eden kelimelerin sayısı olumlu duyguları ifade edenlere nazaran iki kat fazla.

İnsanların kendilerini iyi hissetmekten çok kötü hissetme eğiliminde olmalarına şaşırmamalı.

Dil uzmanları, bizi kültürel olarak biçimlendiren şeyin en başta ana dilimiz olduğunu söylüyor.
İngilizce'nin bu kadar çok fiile dönük bir dil olması mantıklı değil mi? Ne de olsa aktif ve kültür olarak eyleme geçme üzerine odaklanmış bir kültürden bahsediyoruz.

Buna karşılık Çin kültürü değişmeyen şeylere değer veren bir kültür. Onlarda ise isimler fiillerden çok fazla. Çünkü onlara göre isimler kalıcı şeyleri temsil ediyor, fiiller ise yani eylemler, bugün var, yarın yok...

Dolayısıyla kullandığımız kelimeler bizim değerlendirme ve düşünme biçimimizi belirliyor.

Mesela "can sıkıntısı" benim kelime dağarcığımda yoktur.
Çünkü benim canım hiç sıkılmaz. Öyle birşey bilmiyorum. Birim zamanı değerlendirecek birşeylerim mutlaka vardır.

"Hasta olmak" "yorgun olmak" "üzgün, mutsuz olmak" tanımıyorum bu kelimeleri, kullanmıyorum, kelime dağarcığımda yok.
Başıma gelmedikleri için mi kullanmıyorum, kullanmadığım için mi hiç başıma gelmiyorlar bilmiyorum.

Örneğin Yerli Amerika dillerinde "yalan" için bir kelime yokmuş.
Bu kelime onların düşünüş ve davranış biçimlerinin bir parçası değil.
O kavramı ifade edecek bir kelime olmayınca kavram da yok sayılır.

Mesela şu İngilizce'deki "leisure time", Fransızca'daki "loisir" kelimesi...
Türkçe'de karşılığı yok. "Boş vakit" diye geçiyor ama "loisir" boş vakit aktivitesinden çok daha öte bir anlam ifade ediyor.

Her neyse...

Konuştuğum insanların kelime seçimlerine dikkat ediyorum bu aralar.

Geçenlerde bir arkadaşımla konuşurken o kadar çok "çıkmaz bir durum", "çaresizim", "nefret ediyorum" ve "iğrenç" kelimelerini kullandı ki baş etmek zorunda olduğu bu durumlara bu kadar çok negatif enerjisini yatırması beni rahatsız etti. Kullandığı kelimeleri gözden geçirmesi, bazılarını dilinden çıkarması gerektiğini söyledim ona.

Düşündüm de...

"Ağzından çıkanı kulağın duysun", atalarımızın verdiği en önemli öğütlerden biriymiş.

Ağzımızdan çıkanı kulağımız duysun.

Şayet duymazsa...

Söz vücut bulur.